F#CK GELUK
Zo, dat lucht op.
'Leef je mooiste leven'. 'Pluk de dag'. 'Geluk is een keuze.' 'Creëer vandaag het leven dat je altijd al wilde'. Oftewel, als het leven naar citroenen smaakt, is dat je eigen dikke schuld. Lekker dan.
Laat Positivitaal dan maar een lans breken voor de beperkte maakbaarheid van geluk. Tijd voor een reality check, die ironisch genoeg geluk juist dichterbij brengt.
Eerst het goede/slechte nieuws?
Het slechte nieuws? Zo'n 40% van je geluk is genetisch bepaald. Het goede nieuws? Zo'n 40% van je geluk is genetisch bepaald. Het is dus maar net hoe jij uit de genen-loterij bent gerold. Geboren als pechvogel? Ga niet meteen bij de pakken neerzitten, er blijft nog zo'n 60% over die jij kunt beïnvloeden. En daar hoef je geen verlichte goeroe voor te zijn.
HET ONDERZOEK
Uit internationaal onderzoek van biologisch psychologe Meike Bartels en hoogleraar Philipp Koellinger blijkt dat er maar liefst drie genetische varianten zijn die invloed hebben op geluk. Hiervan kunnen twee depressieve symptomen verklaren (iets waar 1 op de 5 Nederlanders mee te maken krijgt). Alle drie de genetische varianten voor geluk komen vooral tot uiting in het centrale zenuwstelsel en het bijnier- en alvleeskliersysteem. Dit onderzoek is overigens geen vrijbrief om een passief leven te leiden of je zoektocht naar (klein) geluk op te geven. Het biedt je de kans om geluk niet groter te maken dan nodig is.
OMGEVING
Toch biedt het hebben van de gelukkigste genen niet meteen garantie op een gelukkig leven. Ook de omgeving heeft een behoorlijke invloed. Bartels gebruikt hiervoor de metafoor van bloemen. Waar een zonnebloem opleeft in een zonovergoten omgeving, hebben rozen meer schaduw nodig. Je moet dus ook nog geluk hebben met de omgeving waar je opgroeit en met de mogelijkheden om later een passende omgeving te vinden, waar je het beste gedijt. In het je (kunnen) 'omgeven' met de juiste partner, vrienden, activiteiten, woonomgeving, zorgverlening en een stukje zingeving, bevinden zich veel geluksfactoren.
Geluk is zo uniek als jouw vingerafdruk
Met het benoemen van dit onderzoek wil Positivitaal de maakbaarheid van geluk - die in onze 'coach-maatschappij' - steeds meer gepromoot wordt - weer in het juiste perspectief plaatsen. Niet om te ontmoedigen, maar om je te inspireren vooral dat te doen wat bij jou past. En hier realistische verwachtingen bij te scheppen.
We hopen op een stukje mildheid naar jezelf, want input staat niet altijd gelijk aan output. Iedereen heeft een ander instapniveau. Als iemand zegt 'als ik het kan, kan iedereen het' en het resultaat valt toch tegen, wees dan trots op je poging maar matig je teleurstelling. Het vinden, ervaren en kunnen beleven van geluk is zo uniek als jouw vingerafdruk.
We zijn de afgelopen millennia dan wel (deels) geëvolueerd, maar ons brein is primair nog steeds ingericht op overleven. Gevaar gaat voor geluk. Dit verklaart waarom je niet zomaar naar het topje van de Maslow-piramide - waar je o.a. zelfontplooiing en zingeving vindt - kunt springen. Je zult dit trede voor trede moeten doen en soms val je een stapje terug. Wanneer je hier rekening mee houdt, kun je je veerkracht versterken.
Hierbij helpt het besef dat je leven bestaat uit een aaneenschakeling van momentopnamen. Zoals frames in een film. Soms lijkt er geen einde aan je ellende of depressie te komen, maar in de meeste gevallen is ook dat tijdelijk. Leer jezelf om door deze periodes heen te komen, het liefst met mensen die jij vertrouwt en jou accepteren om wie je bent. Familie, vrienden en professionals.
Gebruik de metafoor van de trap om steeds weer een stukje op te klimmen. Na een dipdag kun je niet meteen de knop omzetten en fluitend door het leven. Probeer dan van één ding te genieten, al is het maar 5 minuten. Van -10 ga je dan naar -9 of van een 3 ga je naar een 4 etcetera.
Trappetje af, trappetje op
Gelukachtig is
goed genoeg
Er zijn veel emoties en gevoelens te definiëren, te ontdekken en te voelen (soms zelfs iets teveel...). Wanneer je dit terugbrengt naar de 4 KERN-EMOTIES - ook wel bekend als de 4 B's - dan valt je op dat de emoties die over geluk gaan zwaar in de minderheid zijn: BLIJ, BANG, BOOS & BEDROEFD. Ook dit verklaart waarom het leven niet alleen over rozen maar ook de vele doornen gaat. Dit valt niet te veranderen, dus laat het je niet verlammen, maar accepteer dit om te kunnen relativeren. Weet dat elke emotie nut heeft en dat het leren verdragen van negatieve emoties ook tot geluk kan leiden. En vind extra houvast in kleine aanpassingen...
JOY SCOUTING
Streef niet naar geluk, maar herken de imperfecte 'gelukachtige' momenten. Geluk kent misschien wel meer gezichten dan er mensen zijn, als je weet waar je moet kijken. Go scouting for joy! Train jezelf in het herkennen en beleven van geluk op een manier die bij je past. Bijvoorbeeld door elke dag 3 foto's te maken van geluksmomentjes.
Houd het simpel en houd tenminste 21 dagen vol, zodat jij jezelf deze gewoonte goed kunt aanleren. Na zo'n 90 dagen zit het waarschijnlijk als vanzelfsprekend in je systeem.
Ken je de Geluksratio 1:3 nog?
Zet tegenover 1 negatieve ervaring of tegenslag 3 positieve ervaringen of gedachten om je weer verder te helpen.
Neem ontslag
Haal geluk van dat voetstuk af. Het is geen permanente staat van zijn, geluk is vluchtig. Ontsla jezelf van de verplichting om gelukkig te zijn. Don't make your life instagrammable, make it memorable. Vertel je kinderen niet dat het enige wat je wil, is dat zij gelukkig zijn (best een opgave), maar leer ze wat er echt toe doet en wat bijzaak is.
F#CK GELUK-TOOLKIT
Geluksparadox
Hoe harder je geluk nastreeft, des te sneller glipt het door je vingers. Zandkorrels blijven in een ontspannen handpalm beter liggen dan in een krampachtig gesloten vuist. Jep, iets met loslaten. De dingen die het leven de moeite waard maken, laten zich eerder zien bij realistische verwachtingen (terwijl je daarnaast echt wel groot mag dromen). Laat die geluksparadox maar toe in je leven.
Stop met scrollen
Jezelf vergelijken met anderen is een perfect recept voor ongeluk. Gooi die gifbeker meteen leeg in de gootsteen. Beperk je tijd op social media en stop met scrollen. Vervang die perfecte wanna-be's door een paar authentieke rolmodellen en begin met 'modelleren': kijk wat ze doen, hoe ze dat doen en laat je hierdoor inspireren, maar maak er je eigen verhaal van.
Op een gelukachtig leven!
Geniet van je koffie in de zon, terwijl de kinderen binnen de boel afbreken. Wees trots op elke moedige beslissing die je neemt, al is het maar opdagen op je werk. Maak een (inwendig) vreugdedansje bij het afstaan van jouw plekje in de metro. Juich voor die ene vrije parkeerplaats. Kleed jezelf mooi aan op een sombere dag. We are rooting for you!